Integrale tekst Speech burgemeester Jean Paul Gebben (Dronten) Dodenherdenking 4 mei

Beste inwoners,
Vanavond zijn we hier bijeengekomen om te herdenken. In stilte. In verbondenheid. We herdenken allen die vielen voor onze vrijheid. In de Tweede Wereldoorlog. En in alle oorlogssituaties en vredesmissies sindsdien. 80 jaar vrijheid.

Tachtig jaar waarin we in dit land konden leven, werken en liefhebben in vrede. Tachtig jaar waarin vrijheid het fundament vormde van wie we zijn. Als mensen. Als samenleving. Als democratie.

Maar vrijheid is geen vanzelfsprekendheid. Vrijheid is mensenwerk. Vrijheid vraagt onderhoud. Waakzaamheid. Elke dag opnieuw. Vandaag, 4 mei, zijn we stil. Morgen vieren we tachtig jaar bevrijding.

Een mijlpaal. Maar ook een moment van bewustwording. Want vrijheid staat meer onder druk dan we lange tijd gewend waren. De wereld van vandaag stelt ons op scherp. Luchtalarmen in Europese steden.

Oorlog aan de rand van ons continent. NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte sprak eind vorig jaar over ‘geestelijke voorbereiding op oorlog’. Over een wereld waarin oorlog weer een reële dreiging vormt. Over een wereld waarin vrede geen gegeven meer is.

Over het besef dat veiligheid niet vanzelf komt. En dat zonder veiligheid, vrijheid verdwijnt. Dat is geen doemdenken. Dat is verantwoordelijkheid nemen. Dat is investeren in onze verdediging. Dat is opkomen voor onze vrijheid.

En dat gebeurt. Ook vandaag. Er zijn mensen die hun verantwoordelijkheid nú al nemen. Die hun dagelijks werk maken van het beschermen van onze vrijheid. Zoals jongeren die zich aanmelden voor het dienjaar: Een vrijwillige keuze om een jaar van hun leven te investeren in vrede, veiligheid en saamhorigheid.

Zij kiezen ervoor om te trainen, te leren, bij te dragen. Of veteranen, die ooit vertrokken naar Korea, Libanon, Joegoslavië, Afghanistan. Om dáár te bouwen aan stabiliteit, zodat wij hier in vrijheid kunnen leven. Zij weten wat het betekent om op te staan als het erop aankomt.

Zij staan vooraan als onze vrijheid onder druk staat. Vanavond staan zij hier, tussen u en mij. Als militair. Als veteraan. Maar vooral als mens. Als drager van een opdracht. Een opdracht die ook ónze opdracht is.

Want de vrijheid die zij verdedigen, moeten wij koesteren. Dat doen we niet door angst te zaaien, maar door bewust te zijn. Bewust van hoe kostbaar vrijheid is. En hoe snel ze kan verdwijnen. In woorden die verdelen. In onverschilligheid. In haat.

In wegkijken als een ander wordt uitgesloten. In de dagen voor deze herdenking sprak ik opnieuw met vertegenwoordigers van onze islamitische gemeenschap. Over de oorlog in Gaza, die ver weg lijkt, maar voor velen pijnlijk dichtbij is.

Over verdriet. Over verdeeldheid. Over zorgen die blijven hangen. Toch kozen zij er ook dit jaar weer voor een krans te leggen. Samen met anderen. Niet omdat het makkelijk is. Maar omdat het nodig is.

Omdat we geloven in de kracht van samen herdenken. Omdat echte vrijheid zich pas laat zien, als we ruimte maken voor elkaars pijn. Dat bewaar je niet alleen met woorden. Dat bewaar je met gebaren. Met acties. Dit is zo’n gebaar.

Een gebaar van verbinding, middenin verdeeldheid. Een gebaar van hoop, midden in verdriet. Ik ben dankbaar. Dankbaar dat we hier in Dronten, ook als het schuurt, de weg naar elkaar blijven vinden. Dat we naast elkaar staan.

Want we leven in een wereld waarin minderheden opnieuw onder druk staan. Waarin democratieën wankelen. Waarin journalistiek, rechtsstaat en mensenrechten onder druk komen te staan. 

En dus rijst de vraag: Wat willen we dat men over 80 jaar zegt, over óns, over deze tijd? Hebben wij de vrijheid bewaard? Zijn wij opgestaan toen het moest? Hebben wij getoond wat vrijheid ons waard is? 

Want herdenken is ook vooruitzien. Naar de toekomst die we willen. En de keuzes die dat van ons vraagt. Dat is de opdracht van onze generatie. Een opdracht die begint met herinnering. Met herdenking. En met het besef dat vrijheid nooit af is.

Beste inwoners, Vanavond zijn we stil. Morgen vieren we. En de dag erna? Dan werken we door. Voor vrede. Voor veiligheid. Voor vrijheid. Vrijheid is een zelfstandig naamwoord.

Maar vrij zijn is een werkwoord. En een werkwoord vraagt om actie. Om inzet. Om keuzes. Om moed. Elke dag opnieuw. Dank u wel.

(Bron: Persbericht Gemeente Dronten)