Windturbines als nieuw probleem voor zeearenden

Afgelopen week kwam Nature Today met het artikel over zeearenden die het slachtoffer waren geworden van aanvaringen met windturbines. Het blijkt dat het aantal ongelukken behoorlijk is toegenomen. Er werd een voorbeeld gegeven van een aanvaring van een week daarvoor, waarbij een jonge arend uit de Lepelaarsplassen - die in 2024 als nestjong was geringd - sneuvelde door een aanvaring met een windturbine in Swifterbant.

Zenderonderzoek
De jonge vogel was op 5 februari gevonden onder een windturbine langs de Biddingweg (N710) en was nog warm. Men heeft in de jaren 2019, 2020 en 2021 15 jonge zeearenden in Nederland voorzien van een GPS-zender voorzien. 

Men wilde meer weten over de overleving uit de Nederlandse broedpopulatie. Van de 15 zijn er momenteel 7 overleden, waarvan 3 door windturbines, 1 door vergiftiging, 1 door een botsing met een trein en 2 in een gevecht met soortgenoten.   

Onnatuurlijke oorzaken
Volgens het onderzoek met de GPS-zenders stierven de meeste zeearenden door een oorzaak die ‘onnatuurlijk’ wordt genoemd. Zo zijn er 2 maal zeearenden gestorven in Duitsland door een aanvaring met een turbine en 1 keer in Flevoland. 

Uit gegevens van eerdere jaren blijkt dat er al meer zeearenden zijn gesneuveld, onder meer zijn er dieren gevonden in Biddinghuizen (2008), Zeewolde (2918 en 2022) en Swifterbant (2025). Niet duidelijk is of dit allemaal aanvaringen zijn geweest. 

Maatregelen 
In Nederland worden weinig maatregelen toegepast om deze aanvaringen te verminderen. Er zijn detectiesystemen in gebruik, die een afwerend geluid maken of ervoor zorgen dat de windturbine tijdelijk tot stilstand komt, als de dieren in de buurt komen.  

Dit wordt bijvoorbeeld toegepast in windpark Krammer en in een windpark op Oost-Flakkee. In het windpark Zeewolde is in 2024 een detectiesysteem met camera in gebruik genomen, dit in tegenstelling tot de andere windparken in Flevoland. 

In Groningen wordt een proef gedaan met het verven met een zwarte kleur van 1 van de wieken. In het buitenland zou dit systeem het aantal slachtoffers met 70 procent hebben teruggebracht. In Groningen is dat nog niet te merken. 

Tevens is het mogelijk om de wieken stil te zetten in de perioden waarin de kans op aanvaringen het grootst is en op die locaties waar de risico’s het grootst zijn. Wetenschappers zeggen dat het beter is om bij het plannen van nieuwe turbines rekening te houden met de vliegbewegingen van de dieren.  

Het onderzoek met GPS-zenders wordt uitgevoerd door de Werkgroep Zeearend Nederland en Wageningen Environmental Research en gefinancierd door de provincie Zuid-Holland, provincie Zeeland, provincie Flevoland, Staatsbosbeheer, het Cultuurfonds en het Bettie Wiegman fonds. Lees meer op de website van Werkgroep Zeearend Nederland

(Bron: Nature Today)